"The Golden Ratio is not just a mathematical concept, it's a language that nature speaks." - Jason Silva
De Gulden Snede
De Gulden Snede is een verhouding tussen twee afstanden die in wiskundige zin als esthetisch aantrekkelijk wordt beschouwd. De verhouding is ongeveer 1:1,6 en komt veel voor in de natuur en kunst. Vaak worden de waarden 68 en 32 gebruikt. Als je het vergelijkt met de Regel van Derden waar deze verdeling op lijkt heb je gelijke verdeling van 3 keer 33, of 67 en 33.
Het is een wiskundige formule is dat de verhouding van a en b is gelijk aan de verhouding tussen a+b en a.
Je krijgt dus een rechthoek met de korte zijde a en de lange zijde a+b, waarbij de verhouding uitkomt op 1:1,618, in de wiskunde is dat de griekse letter phi Φ.
Gulden spiraal of Fibonacci spiraal
De Gulden spiraal is een speciale variant op de Gulden snede, wordt soms de Fibonacci-spiraal genoemd, omdat het concept van de Gulden spiraal nauw verwant is aan de Fibonaccireeks. De Fibonaccireeks is een reeks getallen waarbij elk volgend getal het som is van de twee voorgaande getallen (0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, enz.).
Als je bovenstaande rechthoeken combineert, krijg je de Fibonacci-spiraal. Deze wordt vaak visueel weergegeven door een kromme lijn te trekken tussen de opeenvolgende rechthoeken, die zich verhouden als Fibonacci-getallen, De bekende spiraalvorm ontstaat dan vanzelf. Deze spiraal wordt vaak gebruikt als voorbeeld van de Gulden Snede in de natuur en in de kunst.
De Gulden Spiraal is een dus grafische weergave op basis van de Gulden Snede. De spiraal begint klein in de linkerbovenhoek van het beeld en groeit naar rechts en beneden, volgens de verhouding van de Gulden Snede. De spiraal wordt gebruikt in kunst, architectuur en fotografie om een evenwichtige en harmonieuze compositie te creëren, door bijvoorbeeld de grootte van objecten en de ruimte tussen hen te bepalen volgens de verhouding van de Gulden Snede.
De Gulden Spiraal is dus ook in de fotografie een hulpmiddel voor beeldcompositie. En weer doe ik er de disclaimer bij: Niet een strikte regel die moet worden gevolgd, net als andere compositie regels bepaal je de indeling natuurlijk zelf.
Geschiedenis
De Gulden Snede werd voor het eerst beschreven door de Griekse wiskundige Euclid rond 300 v.Chr. Het idee kreeg echter pas bekendheid in de Renaissance toen de Italiaanse kunstenaar en architect Leonardo da Vinci het onderzocht en aangaf dat het esthetisch aantrekkelijke verhoudingen in kunst en architectuur kon creëren.
De Gulden Snede in de schilderkunst
In de schilderkunst heeft de Gulden Snede zich manifesteert door het gebruik van de verhouding in compositie, zoals het positioneren van figuren en objecten in een schilderij. Veel kunstenaars, waaronder Rembrandt en Vermeer, gebruikten de Gulden Snede in hun werk om harmonie en balans te creëren.
De gulden snede in de architectuur
De Polder Beemster in Noord-Holland is ook volgens de Gulden Snede is ingedeeld. De Beemster is een historische polder in Nederland die in de eerste jaren van de 17e eeuw is drooggelegd en is een voorbeeld van hoe de Gulden Snede is gebruikt in stedenbouw en landbouw. De plattegrond van de Polder Beemster is ingedeeld in rechthoeken en lijnen onder meer volgens de Gulden Snede, waardoor een harmonieus en evenwichtig patroon is ontstaan. Specifiek gaat het om de de ligging van de Wormerweg en de Purmerenderweg.
Dit is nog steeds zichtbaar in de huidige lay-out van de polder.
Gaudi
Ook de Spaanse architect Antoni Gaudí was bekend om zijn gebruik van de Gulden Snede in zijn gebouwen en designs. Hij beschouwde de Gulden Snede als een belangrijke verhouding en integreerde het in veel van zijn beroemde bouwwerken, waaronder de Sagrada Familia in Barcelona en Park Güell.
Gaudí geloofde dat de Gulden Snede een belangrijke rol speelde bij het creëren van harmonie en evenwicht in zijn designs, en hij was vastbesloten om dit te bereiken door middel van de verhouding in zijn bouwwerken. Zijn gebruik van de Gulden Snede en de Fibonacci-spiraal in zijn architectuur maakt hem tot een beroemd voorbeeld van hoe de Gulden Snede kan worden gebruikt om harmonie en evenwicht te creëren in kunst en architectuur.
Hieronder een voorbeeld van Casa Batllo in Barcelona.
De Gulden Snede in fotografie
In fotografie kan de Gulden Snede ook worden toegepast op de compositie van een foto. Door gebruik te maken van de verhouding in de plaatsing van objecten en figuren, kan de foto harmonieus en evenwichtig worden gemaakt. Als je foto's neemt, is het belangrijk om te letten op de verhoudingen in de compositie en de Gulden Snede te overwegen als een tool om je beeld meer sfeer en betekenis te geven.
Toepassing van de gulden snede
Op deze website staat onderstaande foto. Het komt uit het album Kleine paddenstoelen. Persoonlijk vind ik dit een prettige foto om naar te kijken. Ik heb daarna de Gouden spiraal over deze foto heen gelegd en als ik eerlijk ben was ik verbaasd. Ik heb, vooral de meeste recente foto's van paddenstoelen, veel aandacht besteed aan de compositie, maar dat de Gulden snede zo perfect past is een verrassing.
